Nazwa zadania:

Odtworzenie nauczania astronomii przy pomocy repliki modelu Endersch’a, wprowadzonego w XVIII w. w Gimnazjum Elbląskim zgodnie z wyobrażeniem Mikołaja Kopernika

Zadanie składa się z trzech zadań składowych polegających na:

1. stworzeniu repliki modelu Układu Słonecznego – zwanego również planetarium, który został wykonany w roku 1744 przez Jana F. Endersch’awg opisu zawartego w publikacji pt.

“Wyjaśnienie budowy i zastosowania uproszczonego modelu systemu kopernikańskiego, wykonanego z miedzi przez Jana F. Endersch’a wg własnego pomysłu” (tłum z niem.),

która znajduje się w zbiorach Biblioteki Elbląskiej

2. zaprojektowaniu i zorganizowaniu wystawy tematycznej poświęconej historii powstania i stosowania modelu Endersch’aw nauczaniu nauk przyrodniczych w Gimnazjum Elbląskim

3. zorganizowaniu 3 rekonstrukcji historycznych lekcji z XVIII w. w formie warsztatów edukacyjnych dla młodzieży szkolnej i dorosłychwg autorskiego scenariusza i programu merytorycznego, (wykorzystującego do nauczania trygonometrii astronomicznej m.in. publikację autorstwa Mikołaja Kopernika z roku 1541 pt. “O bokach i kątach trójkątów, płaszczyzny prawej i sferycznej – najbardziej uczona i użyteczna książka, napisana przez najwybitniejszego i najbardziej uczonego człowieka doktora Mikołaja Kopernika z Torunia, dla jak najlepszego zrozumienia przedstawienia Ptolemeusza, a nawet dla wielu innych.” (tłum. z łac.)

Wyjątkowości przedmiotowemu zadaniu dodaje to, że na terenie dzisiejszego muzeum mieściło się gimnazjum, w którym używano w XVIII w. oryginalnego modelu Endersch’a.

W opinii historyków był on pierwszą na ziemiach polskich pomocą naukową do nauczania astronomii wg wizji Mikołaja Kopernika, który za swojego życia kilkakrotnie odwiedził Elbląg.

Powyższe działania służą uczczeniu na szczeblu lokalnym 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika.

Zasięg zadania

Zadanie ma zasięg lokalny, a jego promocja będzie adresowana głównie do mieszkańców Elbląga.

Jednakże, za pośrednictwem muzealnej witryny www i platformy mediów społecznościowych FB wiedza o wystawie tematycznej i historycznej rekonstrukcji lekcji w formie warsztatowej może dotrzeć do mieszkańców innych regionów kraju.

Cele oraz przewidywane jakościowe rezultaty realizacji zadania z uwzględnieniem celów programu

Cele planowanego zadania doskonale wpisują się w cele PROGRAMU NARODOWEGO CENTRUM KULTURY KULTURA – INTERWENCJE. EDYCJA 2022 zdefiniowane w § 4.2. Regulaminu.

Bowiem, głównym celem zadania jest
– stworzenie warunków dla wzmacniania tożsamości i uczestnictwa w kulturze na poziomie lokalnym poprzez:
zorganizowanie historycznej rekonstrukcji lekcji astronomii według wzorca praktykowanego od II. poł. XVIII w. w Gimnazjum Elbląskim z wykorzystaniem repliki innowacyjnego instrumentu tzw. modelu Enderscha, którego sława, będąca źródłem dumy lokalnej, po wiekach poszła w zapomnienie.

Organizacja rekonstrukcji, umożliwiającej młodzieży szkolnej z Elbląga nieodpłatne bezpośrednie uczestnictwo w wydarzeniu jest inicjatywą Muzeum która w sposób bardzo nowatorski eksploatuje oryginalne i niepowtarzalne dziedzictwo lokalne, którego świadomość zarówno miejscowo jak i w kraju jest znikoma.

Bo któż pamięta, że w Elblągu, pozostającego wówczas w granicach Rzeczpospolitej, działa szkoła prowadząca edukację w tak nowoczesny sposób, dzięki pomysłowości i światłości własnych kadr nauczycielskich oraz umiejętności lokalnych rzemieślników.

Warto zauważyć, że miejskie instytucje kultury i placówki oświatowe łączą siły dla zjednoczenia mieszkańców Elbląga wokół wspólnej sprawy tj. odświeżenia pamięci o wspaniałym wkładzie ich miasta w historię edukacji astronomicznej na ziemiach polskich.

Połączenie odtworzenia repliki modelu Endersch’a z cyklem warsztatów edukacyjnych (których przebieg będzie nagrany i retransmitowany on-line w celu umożliwienia w trybie zdalnym udziału w nich osobom niepełnosprawnym, a także wszystkim zainteresowanym, nie zamieszkującym na stałe w Elblągu) prowadzi do upowszechnienia dorobku kultury i zwiększeniu obecności kultury w życiu społecznym Elblążan.